Trong một số trường hợp, Cơ quan khí tượng Nhật Bản sẽ đưa ra “cảnh báo sớm động đất” trước khi rung chấn mạnh xảy ra. Tuy nhiên, thời gian từ khi có cảnh báo đến khi có rung chấn mạnh là rất ngắn. Hơn nữa, cơ quan thường không thể đưa ra cảnh báo kịp thời. Do đó, ưu tiên hàng đầu là cần đảm bảo an toàn cho bản thân.

Nếu đang ở bên trong các tòa nhà, mọi người cần bảo vệ đầu và di chuyển đến nơi an toàn, chẳng hạn như dưới gầm bàn. Đừng vội vàng chạy ra ngoài, cũng đừng cố tắt lửa từ bếp ga hay các thiết bị khác. Nếu có đông người bên trong tòa nhà thì tất cả mọi người không nên chạy ra ngoài cùng lúc. Đừng đứng dưới đèn trần hay các thiết bị khác treo trên trần nhà. Nếu đang đi thang máy, hãy dừng lại và ra khỏi thang máy ở tầng gần nhất.

Khi đang ở bên ngoài, mọi người cần tránh xa các tòa nhà nếu thấy tường đổ, biển hiệu hay các mảnh kính vỡ rơi từ trên cao xuống. Nhanh chóng di chuyển vào bên trong các tòa nhà có vẻ kiên cố. Đồng thời, mọi người cần chú ý khi đứng gần các bức tường bê tông hay các máy bán hàng tự động dễ bị đổ. Các bạn cũng nên tránh xa các ngọn núi hay sườn dốc có nguy cơ đá rơi và sạt lở đất.

Nếu đang lái xe, đừng đột ngột giảm tốc độ. Trước hết cần bật đèn báo rồi mới giảm dần tốc độ. Nên để nguyên chìa khóa lại trong xe khi rời khỏi xe.

(Thông tin được cập nhật đến ngày 4/4/2022).

Cục Khí tượng Nhật Bản sử dụng thang đo shindo (tiếng Nhật nghĩa là chấn độ) khi đưa ra cảnh báo sớm về động đất. Chấn độ được đo bằng các máy đo rung chấn trên khắp cả nước.

Thang đo có 10 cấp: 0, 1, 2, 3, 4, 5 trừ, 5 cộng, 6 trừ, 6 cộng và 7.

Cơ quan khí tượng phân cấp chấn độ dựa trên khả năng mức độ ảnh hưởng.

Chấn độ 0: Người bình thường không cảm thấy rung lắc, nhưng máy đo rung chấn ghi lại được.

Chấn độ 1: Có người đang ở trong nhà yên tĩnh thì cảm thấy có rung lắc.

Chấn độ 2: Hơn một nửa số người đang ở trong nhà yên tĩnh thì cảm thấy có rung lắc. Có người đang ngủ thì tỉnh giấc. Những đồ vật treo trong nhà như đèn hơi rung nhẹ.

Chấn độ 3: Hầu hết người đang ở trong nhà đều cảm thấy có rung lắc. Một số người đi bộ cảm thấy có rung lắc. Hơn một nửa số người đang ngủ thì tỉnh giấc. Trong nhà, bát đĩa trong tủ có thể phát tiếng kêu. Ngoài trời, dây điện rung nhẹ.

Chấn độ 4: Hầu hết mọi người đều giật mình. Hầu hết người đi bộ đều cảm nhận được rung lắc. Hầu hết người đang ngủ đều tỉnh giấc. Các đồ vật treo như đèn rung lắc mạnh, bát đĩa trong tủ rung lên. Đồ vật treo không chắc chắn có thể rơi. Ngoài trời, dây điện rung mạnh. Người đang lái xe có thể cảm nhận được rung lắc.

(Thông tin được cập nhật đến ngày 5/4/2022).

Cơ quan Khí tượng Nhật Bản phân chia thang chấn độ dựa trên mức độ có thể ảnh hưởng.

Chấn độ 5 trừ: Nhiều người sẽ hoảng loạn và muốn bám vào thứ gì đó vững chắc. Các đồ vật treo trong nhà như đèn bị lắc mạnh. Đĩa trên giá và đồ vật trên giá sách có thể bị rơi. Nhiều đồ vật treo không chắc chắn cũng có thể rơi. Đồ nội thất không được cố định sẽ bị xê dịch, còn đồ nội thất không chắc chắn có thể bị đổ. Trong một số trường hợp, kính cửa sổ có thể bị vỡ và rơi. Cột điện rung lắc có thể nhận biết bằng mắt thường. Đường phố có thể bị hư hại.

Chấn độ 5 cộng: Nhiều người cảm thấy khó di chuyển, việc đi lại trở nên khó khăn nếu như không bám chắc. Đĩa trên giá và đồ vật trên giá sách có nhiều khả năng bị đổ hơn. TV có thể bị rơi khỏi kệ, và các đồ nội thất không được cố định sẽ bị đổ.

Kính cửa sổ có thể bị vỡ và rơi, các tường gạch bê tông không được gia cố có thể bị sập, còn các máy bán hàng tự động không được lắp đặt chắc chắn có thể bị đổ. Các tài xế có thể gặp khó khăn trong việc tiếp tục lái xe nên rất nhiều phương tiện có thể dừng lại trên đường.

(Thông tin được cập nhật đến ngày 6/4/2022).

Chấn độ 6 trừ: Rất khó đứng vững. Trong nhà, nhiều đồ đạc không được cố định bị xê dịch và có thể đổ xuống. Cửa ra vào có thể không mở ra được. Bên ngoài, gạch ốp tường và kính cửa sổ có thể bị hư hại và rơi xuống.

Chấn độ 6 cộng: Khó đứng vững. Phải bò mới di chuyển được. Người có thể bị nảy lên. Trong nhà, nhiều đồ đạc không cố định đều bị xê dịch, nhiều thứ bị đổ hơn. Bên ngoài, gạch ốp tường và kính cửa sổ bị hư hại và rơi xuống nhiều hơn. Hầu hết tường bê tông không gia cố đều sụp đổ.

Chấn độ 7 (mức cao nhất): Trong nhà, hầu hết đồ đạc không được cố định đều bị xê dịch và đổ, hoặc thậm chí có thể bị nảy tung lên. Bên ngoài, gạch ốp tường và kính cửa sổ bị hư hại và rơi nhiều hơn. Tường bê tông kể cả loại được gia cố cũng có thể sụp đổ.

(Thông tin được cập nhật đến ngày 7/4/2022).

Một trận động đất mạnh có thể kéo theo rung chấn trên mặt đất kéo dài, khiến các tòa nhà cao tầng rung nhẹ trong thời gian dài, gây ảnh hưởng đến những tòa nhà cách tâm chấn hàng trăm kilômét. Trận động đất càng lớn và tâm chấn càng nông thì khả năng xuất hiện rung chấn trên mặt đất kéo dài càng cao. Ngay cả khi cảm giác chấn độ trên mặt đất không lớn, nhưng rung chấn trên mặt đất kéo dài có thể làm tầng cao của tòa nhà cao tầng rung lắc mạnh.

Trong trận động đất lớn hồi tháng 3/2011 tại Đông Bắc Nhật Bản, các tòa nhà cao tầng không chỉ ở Tokyo mà cả tại Osaka cách tâm chấn khoảng 700km cũng chịu thiệt hại do rung chấn trên mặt đất kéo dài. Khi đó, chấn độ đo được trên mặt đất tại Osaka là 3.

Khi xảy ra rung chấn trên mặt đất kéo dài, đồ đạc và máy photocopy có bánh xe sẽ bị xê dịch rất nhiều.

Đồ đạc không được cố định sẽ bị xê dịch hoặc đổ xuống. Để bảo vệ bản thân, bạn hãy trú ẩn ở những nơi có ít đồ đạc và vật dụng cho đến khi rung chấn kết thúc.

(Thông tin được cập nhật đến ngày 8/4/2022).

Cơ quan Khí tượng Nhật Bản cảnh báo một trận động đất mạnh có thể ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân ở những mặt sau.

Gas: Thiết bị an toàn trên đồng hồ gas có thể được kích hoạt khiến ngừng cung cấp gas. Trong trường hợp rung lắc mạnh hơn, để đảm bảo an toàn, dịch vụ cấp gas cho cả khu phố cũng có thể bị cắt.

Điện và nước: Có thể bị mất điện và cắt nước.

Dịch vụ tàu điện và đường cao tốc: Tàu điện có thể ngừng chạy và đường cao tốc có thể đóng cửa để xác nhận an toàn. Các công ty vận hành có thể hạn chế tốc độ và áp dụng những hạn chế khác tùy theo đánh giá của mình.

Điện thoại và các phương tiện thông tin liên lạc khác: Tại những khu vực có rung chấn mạnh và xung quanh đó, đường truyền điện thoại và Internet có thể bị nghẽn khi nhiều người cố gắng xác nhận xem gia đình và bạn bè có an toàn hay không, cũng như tìm kiếm thông tin về thảm họa. Để tránh xảy ra điều này, các nhà mạng cung cấp dịch vụ nhận và chuyển tin nhắn và bảng chuyển lời nhắn khi có thiên tai.

Thang máy: Vì lý do an toàn, thang máy có trang bị thiết bị kiểm soát động đất sẽ tự động ngừng hoạt động. Để thang máy hoạt động trở lại, cần phải xác nhận được an toàn và việc này sẽ mất thời gian.

(Thông tin được cập nhật đến ngày 11/4/2022).

Các tòa nhà có sức chịu động đất kém có thể bị sụp đổ. Nếu bạn cảm thấy lo lắng, hãy đi lánh nạn tại các trung tâm sơ tán.

Lở bùn có thể xảy ra ở các mỏm đất đá hoặc khu vực sườn dốc. Nếu bạn cảm thấy lo ngại, hãy lánh nạn tới những trung tâm sơ tán. Nếu không thể tới những nơi đó, hãy lên tầng 2 hoặc cao hơn hoặc chuyển tới những căn phòng xa mỏm đất đá hoặc sườn dốc.

Hiện tượng đất hóa lỏng có thể xảy ra tại các khu vực đất bồi lấp hoặc các khu vực gần bờ sông gây ra hiện tượng mặt đất bị lún hoặc nứt nẻ. Cần lưu ý hiện tượng này khi đi sơ tán.

Nếu khu vực cạnh nơi bạn ở xảy ra hỏa hoạn và có khả năng lan tới gần nơi bạn sống, hãy nhanh chóng đi sơ tán trước khi quá muộn.

Khi bị mất điện, bạn có thể phải dùng nến để thắp sáng nhưng hãy nhớ phải tắt nến khi không dùng nữa. Trước khi đi sơ tán cũng cần nhớ ngắt cầu chì để đề phòng khi đột ngột có điện trở lại những đường dây điện bị hư hỏng có thể sẽ gây hỏa hoạn.

(Thông tin được cập nhật đến ngày 12/4/2022).

Sau khi xảy ra một trận động đất lớn, trong nhiều trường hợp sẽ có thêm những trận động đất nhỏ hơn gọi là dư chấn.

Tuy nhiên, cần chú ý là đôi khi lại xảy ra động đất còn mạnh hơn trận đầu tiên. Vào tháng 4/2016, một trận động đất có độ lớn (M) 6,5, tương đương chấn độ 7 theo thang đo từ 0 đến 7 của Nhật Bản, đã làm rung chuyển tỉnh Kumamoto, Tây Nam Nhật Bản. Sau đó khoảng 28 tiếng, tại khu vực này lại xảy ra một trận động đất có độ lớn 7,3.

Do vậy, khi xảy ra động đất tại khu vực mình đang sống, các bạn cần lưu ý những điểm sau.

Một là, chú ý có thể xảy ra động đất mạnh tương đương trận động đất đầu tiên trong vòng khoảng 1 tuần.

Hai là, sau khi xảy ra động đất khoảng 2, 3 ngày, hãy chuẩn bị cho khả năng xảy ra động đất mạnh hơn trận đầu tiên.

Ba là, cẩn thận có thể có đá rơi và sạt lở đất.

Bốn là, trong trường hợp xảy ra rung lắc mạnh có chấn độ từ 6 trở lên, rất có khả năng nhà cửa sẽ bị đổ.

Người dân ở những khu vực chịu ảnh hưởng bởi động đất được khuyến cáo cảnh giác với dư chấn và những trận động đất mạnh hơn có thể xảy ra sau đó.

(Thông tin được cập nhật đến ngày 13/4/2022).